Πώς μια τίγρη και μια αρκούδα συμμετείχαν στην ίδρυση της Κορέας

Πριν από δύο χιλιάδες χρόνια, υπήρχε ένας άνθρωπος (θα  μπορούσαμε να πούμε ένας ημίθεος) που λέγονταν Ντανγκούν Γουανγκεόμ και ίδρυσε το βασίλειο του Γκοτζοσεόν, το πρώτο βασίλειο της Κορέας.

Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή.

Η ιστορία ξεκινάει με τον παππού του Ντανγκούν, τον Χουανίν, τον Άρχοντα των Ουρανών. Κάποια μέρα, ένας από τους μικρότερους γιους του Χουανίν, ο Χουανούνγκ που λαχταρούσε να ζήσει στη γη, ανάμεσα στις κοιλάδες και τα βουνά, ζήτησε από τον πατέρα του να τον στείλει στη γη για να φτιάξει το δικό του βασίλειο. Ο Άρχοντας των Ουρανών, πριν δώσει την συγκατάθεσή του, κατέβηκε στα τρία μεγαλύτερα βουνά, είδε τον κόσμο και κατάλαβε πως ο γιος του μπορούσε πραγματικά να βοηθήσει τους ανθρώπους. Αφού ερεύνησε, επέλεξε το Όρος Τεμπέκ (ή το Πεκτού) ως την καλύτερη τοποθεσία. Στη συνέχεια, έδωσε στον Χουανούνγκ τις τρεις ουράνιες σφραγίδες (τρεις ουράνιους θησαυρούς) και άνοιξε τους Ουρανούς για να τον στείλει στη Γη, ώστε να κυβερνήσει και να ωφελήσει την ανθρωπότητα.

Ο Χουανούνγκ κατέβηκε στο βουνό, μαζί με 3.000 ακόλουθους, στο σημείο όπου ένα σανδαλόδεντρο βρίσκονταν δίπλα σε έναν Ιερό Βωμό. Εκεί ίδρυσε την Σίνσι, την Πόλη του Θεού. Ως βοηθούς και συμβούλους, είχε τα ευγενή πνεύματα του Ανέμου, της Βροχής και των Νεφών. Μαζί, ανέλαβαν να διαμορφώσουν τους 360 τομείς της ανθρωπότητας, οι οποίοι, ουσιαστικά, περιλαμβάνουν κάθε πτυχή της ζωής. Θέσπισαν νόμους και ηθικούς κώδικες, ώστε να μάθουν οι άνθρωποι να ξεχωρίζουν το καλό από το κακό.

Ο Χουανούνγκ δίδαξε τις τέχνες και την ιατρική, ενώ, όπως λέγεται, εφηύρε τον βελονισμό και την θερμοθεραπεία. Ακόμη, έμαθε στους ανθρώπους την γεωργία και πώς να αποθηκεύουν τα σιτηρά, καθώς και πώς να κυνηγούν και να ψαρεύουν. Φρόντισε για την διατήρηση της ζωής, θεραπεύοντας ασθένειες, αλλά και επιβάλλοντας τιμωρίες για να συνετίσει τους παραβάτες.

Εκείνη την εποχή, μια τίγρη και μια αρκούδα ζούσαν μαζί σε μια σπηλιά. Τα δύο ζώα προσεύχονταν συνεχώς στον Χουανούνγκ για να γίνουν άνθρωποι. Μόλις ο Ουράνιος Πρίγκιπας άκουσε τις προσευχές τους, αποφάσισε να τους δώσει μια ευκαιρία, γι’ αυτό τα κάλεσε και τους έδωσε είκοσι βολβούς σκόρδου και ένα δεμάτι λεβιθόχορτο (ή αρτεμισία), λέγοντάς τους πως αν τρώνε μόνο αυτό το ιερό φαγητό και μείνουν μακριά από το φως του ήλιου για 100 ημέρες, θα πάρουν ανθρώπινη μορφή. Η αρκούδα και η τίγρη πήραν το φαγητό και ακολούθησαν τις οδηγίες του Χουανούνγκ, νηστεύοντας για 21 ημέρες. Τότε, όμως, η τίγρη δεν άντεξε άλλο. Τα παράτησε και έφυγε από την σπηλιά, βγαίνοντας έξω στον ήλιο για να βρει τροφή. Η αρκούδα, αντιθέτως, συνέχισε, επέμεινε, ώσπου τελικά μεταμορφώθηκε σε γυναίκα.

Η Ούνγκνεο, η γυναίκα – αρκούδα, γεμάτη ευγνωμοσύνη, έκανε προσφορές στον Χουανούνγκ. Όμως, καθώς της έλειπε ένας σύζυγος, σύντομα ένιωσε μοναξιά και άρχισε να προσεύχεται κάτω από την Ιερή Σημύδα, για να αποκτήσει ένα παιδί. Ο Χουανούνγκ, συγκινημένος από τις προσευχές της, άλλαξε τη μορφή του και έγινε άνθρωπος για να την πάρει γυναίκα του. Έτσι, η Ούνγκνεο  γέννησε έναν γιο που τον έλεγαν Ντανγκούν Γουανγκεόμ (Πρίγκιπας του Βωμού).

Ο Ντανγκούν ίδρυσε το πρώτο κορεατικό βασίλειο και το ονόμασε Τζοσεόν (σήμερα αναφέρεται ως Γκοτζοσεόν ή «Αρχαίο Τζοσεόν» για να μην συγχέεται με το βασίλειο της Δυναστείας Τζοσεόν που ιδρύθηκε το 1392). Αργότερα, έχτισε την περιτοιχισμένη πόλη της Ασάνταλ και μετέφερε εκεί την πρωτεύουσα. Βασίλεψε για 1.500 χρόνια, μέχρι που ο Βασιλιάς Τσόου της Κίνας διόρισε τον Gija κυβερνήτη του Τζοσεόν και ο Ντανγκούν αναγκάστηκε να αφήσει τον θρόνο του και να μετακινηθεί στο Jangdanggyeong. Πολύ αργότερα επέστρεψε στην Ασάνταλ, όπου θεοποιήθηκε ως Σανσίν (Θεός του Βουνού), σε ηλικία 1.908 ετών.

Ιστορική προσέγγιση του μύθου

Τα αρχαιολογικά αρχεία δεν μας δίνουν πολλές πληροφορίες για τον Ντανγκούν, επομένως, πρέπει να αντλήσουμε στοιχεία από τις γραπτές πηγές και την παράδοση, για να μάθουμε περισσότερα για ένα τόσο σημαντικό πρόσωπο της πολιτιστικής ιστορίας της Κορέας. Η παλαιότερη καταγεγραμμένη εκδοχή του θρύλου του Ντανγκούν εμφανίζεται στο Samguk Yusa («Αναμνηστικά των Τριών Βασιλείων»), που γράφτηκε τον 13ο αιώνα και αποτελεί μια συλλογή από θρύλους, μύθους και ιστορικές καταγραφές των Τριών Βασιλείων της Κορέας, αλλά αναφέρεται και σε περιόδους πριν και μετά από αυτά τα βασίλεια. Εξίσου παλαιά και σημαντική καταγραφή βρίσκουμε στο Jewang Ungi («Τα Ομοιοκατάληκτα Χρονικά των Ηγετών»), ένα ιστορικό ποίημα που συνέθεσε ο Yi Seung-hyu το 1287, στα τέλη της περιόδου Γκόριο. Επίσης, βάσει του Dongguk Tonggam, ένα χρονικό της πρώιμης ιστορίας της Κορέας που συνέταξε ο Seo Geo-jeong και άλλοι μελετητές τον 15ο αιώνα, η βασιλεία του Ντανγκούν υπολογίζεται ότι ξεκινάει το 2333 π.Χ.

Μέσα από την βιογραφία του Ντανγκούν βλέπουμε το ενδιαφέρον των ανθρώπων του Γκοτζοσεόν να προσδώσουν και να καθορίσουν την νομιμότητα της βασιλικής γενιάς της Δυναστείας. Δεν είναι τυχαίο πως ο βασιλιάς του Γκοτζοσεόν διεξήγαγε ένα τελετουργικό προς τιμήν του προγονικού θεού κάθε χρόνο. Η ίδρυση της βασιλικής αυλής του Χουανούνγκ, με συμβούλους τα τρία ιερά πνεύματα και 3000 ακόμα βοηθούς και ειδικούς σε όλες τις πτυχές του πολιτισμού, η θέσπιση νόμων και η γενικότερη οργάνωση μιας πολιτισμένης κοινωνίας στο όρος Τεμπέκ, θα μπορούσαν, όμως, να αποτελούν και ενδείξεις της δημιουργίας μιας οργανωμένης κοινωνίας στο απώτερο παρελθόν. Σε αυτό συνηγορεί και η άποψη ότι η αρκούδα και η τίγρη αντιπροσωπεύουν δύο φυλές που ζήτησαν την εύνοια του ουράνιου πρίγκιπα. Με άλλα λόγια, είναι πιθανό το Τζοσεόν του Ντανγκούν να σχηματίστηκε μέσω της συμμαχίας και της επέκτασης του πληθυσμού της πόλης Σίνσι και μιας φυλής που είχε τοτέμ αρκούδας, η οποία στον μύθο εκπροσωπείται από την Ούνγκνεο. Έχουμε, δηλαδή, από την μία ένα μεταναστευτικό πληθυσμό που χαρακτηρίζεται από γνώση της γεωργίας, της ιατρικής, των τεχνών κλπ. και από την άλλη μια γηγενή φυλή που χαρακτηρίζεται από λατρεία τοτεμικών ζώων (αρκούδα), η οποία με κάποιον τρόπο ενώνεται με (ή υποτάσσεται από) την πρώτη, ενώ η μεταμόρφωση του Ντανγκούν σε θεό του βουνού υποδεικνύει ότι λατρεύτηκε από τις επόμενες γενιές μέσω θρησκευτικών τελετουργιών.

Προχωρώντας στην ανάλυση άλλων στοιχείων του μύθου, οι Τρεις Σφραγίδες ή Θησαυροί του Ουρανού, θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως σύμβολα διακυβέρνησης. Συνήθως, αυτά τα αντικείμενα είναι: 1) Ο θεϊκός καθρέφτης, που αντιπροσωπεύει την κυριαρχία επάνω στον λαό. Παρόμοια αντικείμενα έχουν βρεθεί στους τάφους πολλών αρχηγών φυλών στην Κορεατική χερσόνησο, με την μορφή χάλκινων καθρεπτών. 2) Το θεϊκό σπαθί, το οποίο είναι το ξίφος του μονάρχη, που αντιπροσωπεύει τη στρατιωτική διοίκηση και 3) Το θεϊκό σείστρο ή το θεϊκό κύμβαλο, ιερά αντικείμενα που χρησιμοποιούνται σε τελετουργίες για να τραβήξουν την προσοχή των θεών, ώστε να ακούσουν για τις ανθρώπινες υποθέσεις.

Μεγάλο ενδιαφέρον, ειδικά για την συγκριτική μυθολογία, αποτελεί, επίσης, το γεγονός πως η κάθοδος στη γη γίνεται στην κορυφή ενός ιερού βουνού, δίπλα σε ένα ιερό δέντρο, κοντά σε έναν βωμό. Εδώ είναι μια από τις λίγες φορές που παρατηρούμε στον ίδιο μύθο δύο σύμβολα για τον άξονα που συνδέει την Γη με τον Ουρανό: το Βουνό και το Ιερό Δέντρο που θυμίζει τον Ευρωπαϊκό μύθο του «Κοσμικού Δένδρου», του οποίου τα κλαδιά φτάνουν ως τον ουρανό και οι ρίζες ως τα υποχθόνια πεδία. Είναι ένας κάθετος άξονας, ένας πόλος που συνδέει τον ουράνιο κόσμο με τον επίγειο, αλλά, επίσης, αποτελεί μια στήλη τοποθετημένη στο κέντρο των τεσσάρων κατευθύνσεων, εμπρός και πίσω, αριστερά και δεξιά. Πρόκειται, ουσιαστικά, για το κέντρο όλων.

Η επιρροή του Ντανγκούν στη σημερινή εποχή

Κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Αυτοκρατορίας των Χαν (1897-1910), ο Ντανγκούν αναγνωρίστηκε ως ο δημιουργός του λαού της Κορέας, αναγνωρίζοντας έτσι ότι οι Κορεάτες είναι ένας λαός, με κοινό πρόγονο. Αυτή δεν ήταν μια εύκολα αποδεκτή ιδέα μέσα στο φεουδαρχικό ταξικό σύστημα της εποχής, αλλά καθώς το βασίλειο παράκμαζε απέναντι στην ξένη εισβολή, η ιστορία του Νταγκούν αποτέλεσε τον πυλώνα που είχε ανάγκη η κοινωνική συνοχή. Την περίοδο της αποικιοκρατίας της Ιαπωνίας, δόθηκε μεγάλη έμφαση στην ανάδειξη της αντίστασης του λαού του Τζοσεόν ενάντια στην εισβολή. Η ιστορία του Ντανγκούν έπαιξε μεγάλο ρόλο στην πνευματική θεμελίωση του κινήματος ανεξαρτησίας, μέχρι που τελικά εξελίχθηκε σε θρησκεία, στα πλαίσια του σαμανισμού. Το όνομα Ντανγκούν μπορεί να ερμηνευτεί ως "σαμάνος", κάτι που υποδεικνύει ότι εκτός από ηγεμόνας του Γκοτζοσεόν, ήταν ταυτόχρονα ιερατικός τελετάρχης της ανώτατης τάξης. 

Στην παραδοσιακή θρησκεία, ο Ντανγκούν λατρευόταν ως τοπικός θεός χωριών, όπως βρέθηκε σε αρχεία από την ιαπωνική αποικιακή περίοδο. Η λατρεία του Ντανγκούν διατηρείται και σήμερα, με πάνω από τριάντα σχετικές θρησκευτικές ομάδες, κυρίως με τη μορφή σαμανικής ή λαϊκής λατρείας.

Στην σύγχρονη Κορέα, η 3η Οκτωβρίου, εκτός από θρησκευτική επέτειος κατά την οποία αποδίδονται τιμές στον Θεϊκό Πρόγονο, αποτελεί επίσημη αργία και ονομάζεται “Ημέρα Ίδρυσης του Κορεάτικου Έθνους”. Στις 8 Ιουλίου 2008 η Κορέα εξέδωσε ένα σετ τεσσάρων γραμματοσήμων που απεικονίζουν διάφορες σκηνές από τον μύθο του Ντανγκούν. Η έκδοση περιελάμβανε επίσης ένα αναμνηστικό φύλλο που περιέχει συνολικά 12 γραμματόσημα (3 πλήρη σετ), ένα πανόραμα της ιστορίας και το κείμενο στην κορεατική γλώσσα.

Ο Ντανγκούν ως έμπνευση για τις πολεμικές τέχνες

Μια ακόμα επιρροή της ιστορίας του Ντανγκούν είναι εμφανής στη γνωστή πολεμική τέχνη της Κορέας, το Τάε Κβον Ντο. Η φόρμα (TUL) του 8^ου κουπ (Κίτρινη Ζώνη) της Διεθνούς Ομοσπονδίας Ταε Κβον Ντο (ITF) πήρε το όνομά της από αυτή τη θρυλική φιγούρα και οι κινήσεις της λέγεται ότι αντιπροσωπεύουν τη σύνδεση μεταξύ του Ντανγκούν, του Ουρανού και του βουνού όπου έγινε αθάνατο πνεύμα. Συγκεκριμένα, επειδή – σε αντίθεση με τα άλλα τουλ – όλα τα χτυπήματα των χεριών είναι στο ύψος του προσώπου και των ματιών, λέγεται πως συμβολίζουν την άνοδο του Ντανγκούν στο βουνό.

Παράλληλα και το τουλ του 9^ου κουπ, το Chon-Ji, που σημαίνει «Ουρανός και Γη», πήρε το όνομά του από την Παραδεισένια Λίμνη που βρίσκεται στην κορυφή του όρους Πέκτου, που λέγεται πως ήταν η πρώτη κατοικία του Ντανγκούν.

Συμπέρασμα

Μια τίγρη που εγκατέλειψε τον στόχο της, μια αρκούδα που συνέχισε πεισματικά μέχρι το τέλος και ένας θεός που κατέβηκε στη γη για να δώσει τους νόμους και τους κανόνες μιας οργανωμένης κοινωνίας, περιπλέκονται σε μια μυθιστορία, όπου το μεταφυσικό μπερδεύεται με το πραγματικό, για να μας δώσουν την υπέροχη ιστορία της ίδρυσης της Κορέας.

Πηγές:

Grayson James, Myths and Legends from Korea, Routledge, 2001.

Encyclopedia of Korean Folk Literature, The National Folk Museum of Korea, 2014.

https://www.korea.net/NewsFocus/Culture/view?articleId=121092

https://el.wikipedia.org/wiki/Τάε_Κβον_Ντο

Φωτογραφίες:

https://i.pinimg.com/originals/72/3d/d7/723dd77e061731166686286b8cabd5f2.jpg

http://iptnews.kr/data/editor/1609/b74d1556fcf7c6a19d511a9ed956bf5f_1474603706_1864.jpg

http://www.hmhtimes.com/news/photo/202006/5103_6078_134.jpg

http://www.hobbizine.com/gallery/dangun.jpg

https://twitter.com/ITF_HQ/status/1329516482368180226/photo/1

Η Πρεσβεία της Κορέας δεν είναι υπεύθυνη για την εγκυρότητα του περιεχομένου και οι απόψεις και συστάσεις που διατυπώνονται αντιπροσωπεύουν τα εμπλεκόμενα άτομα (συντάκτης του κάθε άρθρου) και δεν αποτελούν άποψη ή σύσταση της Πρεσβείας της Κορέας.